Vốn tối thiểu của hộ kinh doanh cá thể

Vốn kinh doanh là một trong những thông tin bắt buộc mà bạn phải kê khai khi tiến hành thủ tục đăng ký thành lập hộ kinh doanh. Trong quá trình thành lập, đặc biệt là kê khai thông tin về vốn, có nhiều cá nhân đặt ra những câu hỏi dạng như: Số vốn bao nhiêu là phù hợp với quy định hay quy định pháp luật hiện hành có quy định về số vốn tối thiểu đối với hộ kinh doanh hay không? Bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp các vấn đề trên.

1.Quy định về vốn khi thành lập hộ kinh doanh

Căn cứ theo Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định như sau:

“1. Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.”

Theo quy định trên, hộ kinh doanh do chủ hộ kinh doanh là cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình bỏ vốn ra để thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình. Như vậy, vốn điều lệ của hộ kinh doanh thực chất không tách rời với tài sản của chủ hộ kinh doanh. Mà ở đây chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Đây còn là cơ sở để phân chia lợi nhuận cũng như rủi ro trong kinh doanh đối với các cá nhân góp vốn.

Hộ gia đình hoạt động trong lĩnh vực: sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong hàng ngày, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động nhiều nơi, kinh doanh theo thời vụ hoặc làm dịch vụ có thu nhập thấp sẽ không phải thực hiện đăng ký hộ kinh doanh, trừ những trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư có điều kiện thì Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc thành phố trực thuộc trung ương sẽ có quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương đó.

Như vậy, vốn điều lệ của hộ kinh doanh cá thể chính là nguồn vốn đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh do một cá nhân hoặc một nhóm các cá nhân bỏ ra để thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh theo quy định của pháp luật. Đây còn là cơ sở điều kiện để thực hiện việc phân chia lợi nhuận cũng như các rủi ro trong quá trình kinh doanh đối với các cá nhân góp vốn.

2. Vốn tối thiểu để đăng ký hộ kinh doanh

Hiện nay pháp luật không quy định số vốn điều lệ tối đa hay tối thiểu khi thành lập hộ kinh doanh cá thể. Bởi vậy, đăng ký số vốn bao nhiêu không bắt buộc theo một mốc nào cả, nó tùy thuộc vào khả năng của chủ hộ và tùy thuộc vào quy mô, ngành nghề mà người đăng ký hướng đến. 

Việc chọn số vốn điều lệ cũng tùy thuộc vào nền tảng và kinh nghiệm của chủ hộ kinh doanh. Nếu là hộ kinh doanh mới chưa có kinh nghiệm trong việc điều hành, quản lý kinh doanh thì nên để số vốn vừa phải, trong khả năng của mình. 

Còn hộ kinh doanh mà người đứng đầu đã có kinh nghiệm lâu năm, nắm chắc việc điều hành, quản lý thì có thể đăng ký với số vốn lớn. Trường hợp chưa có kinh nghiệm nhưng việc kinh doanh sau một khoảng thời gian hoạt động có dấu hiệu phát triển ổn định thì cũng có thể đăng ký tăng vốn điều lệ lên cao hơn.

Ngoài ra, khi thành lập hộ kinh doanh cần lưu ý những ngành, nghề có vốn pháp định thì mới yêu cầu cần có bản sao hợp lệ văn bản xác nhận vốn pháp định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, còn ngành nghề không có quy định thì không cần.

3. Những lưu ý khi đăng ký vốn điều lệ cho hộ kinh doanh

Khi thực hiện đăng ký vốn điều lệ cho hộ kinh doanh cũng nên đăng ký với vốn thấp, không nên đăng ký với số vốn cao vì cơ quan thuế quản lý sẽ dựa vào các điều kiện sau đây để áp mức thuế khoán hằng tháng cho hộ kinh doanh:

- Mức vốn điều lệ đăng ký cao hay thấp;

- Địa điểm thực hiện hoạt động kinh doanh này thuộc khu sầm uất, phát triển có địa thế thuận lợi, mặt tiền hay trong ngõ, hẻm;

- Các mặt hàng của hộ kinh doanh này thuộc diện có khả năng tiêu thụ ra ngoài thị trường tốt hay không?

Căn cứ theo Khoản 2 Điều 4 Nghị định số 139/2016/NĐ-CP ngày có quy định về mức lệ phí môn bài mà hộ kinh doanh phải đóng hàng năm như sau:

- Cá nhân, nhóm cá nhân hoặc hộ gia đình có doanh thu từ trên 500.000.000 đồng/năm sẽ đóng: 1.000.000 đồng/năm;

- Cá nhân, nhóm cá nhân hoặc hộ gia đình có doanh thu từ mức trên 300.000.000 đồng đến  mức 500.000.000 đồng/năm sẽ đóng: 500.000 đồng/năm;

- Cá nhân, nhóm cá nhân hoặc hộ gia đình có doanh thu từ mức trên 100.000.000 đồng đến mức 300.000.000 triệu đồng/năm sẽ đóng: 300.000 đồng/năm.

4. Vì sao luật không yêu cầu số vốn tối thiểu đối với hộ kinh doanh

Thứ nhất, mỗi hộ kinh doanh khác nhau hoạt động trong nhiều ngành nghề khác nhau. Mà mỗi ngành nghề này, lại yêu cầu những số vốn khác nhau. Ví dụ: Anh A thành lập hộ kinh doanh để bán điện thoại thì cần vốn khoảng 1 tỷ để cạnh tranh được, nhưng anh B cũng thành lập hộ kinh doanh nhưng chỉ để bán bún bò thì chỉ cần vốn khoảng 300 triệu. Như vậy, việc quy định vốn tối thiểu chỉ khiến quy định thêm bất hợp lý, không sát với thực tế.

Thứ hai, các thành viên của hộ kinh doanh là một chủ thể chịu trách nhiệm vô hạn trước toàn bộ hoạt động kinh doanh. Vì vậy, việc không quy định vốn tối thiểu cũng không ảnh hưởng gì đến phạm vi trách nhiệm của các thành viên trong hộ kinh doanh.

Thứ ba, không có sự rạch ròi giữa tài sản của hộ kinh doanh và các thành viên/chủ hộ gia đình. Vì vậy, việc tăng hay giảm tài sản kinh doanh là rất nhanh chóng và dễ dàng. Vì vậy, giả thiết Nhà nước quy định về số vốn tối thiểu cũng không có ý nghĩa nhiều, không thực thi được.

Hiện nay, quy định của pháp luật không điều chỉnh về số vốn tối thiểu của hộ kinh doanh. Cá nhân/hộ gia đình có thể tự do đăng ký số vốn kinh doanh của hộ kinh doanh.